Kenau Simonsdochter Hasselaer
Vrouw die Haarlem met hand en tand verdedigde tegen de Spanjaarden.
Lees en luister mee!
Het verhaal van Kenau Simonsdochter Hasselaer speelt zich af midden in de Tachtigjarige Oorlog van 1568 tot 1648. Nederland was voor een groot deel bezet door Spanje en streed voor onafhankelijkheid.
Portret van Kenau uit de 16e eeuw
Kenau werd geboren rond 1526 in Haarlem. Ze trouwde al op jonge leeftijd met een belangrijke houthandelaar en scheepsbouwer. Haar man overleed niet veel later en Kenau nam het werk over. Ze was een onafhankelijke vrouw die goed in staat was om haar bedrijf te leiden. Maar ze had ook een moeilijk karakter en was een keiharde zakenvrouw. Zo is in de administratie van Haarlem terug te vinden dat ze de burgemeester had aangeklaagd omdat ze haar geld niet kreeg.
In 1572 veranderde haar leven compleet. De Spanjaarden stonden namelijk voor de poorten en wilde Haarlem veroveren. Zo begon de legende van Kenau.
Kenau besloot zich aan te sluiten bij de verdedigers van Haarlem en nam de leiding over een groep vrouwen die zich bezighielden met de bouw van verdedigingswerken en het vervoer van wapens en munitie. Het verhaal gaat ook dat ze zelfs op de barricaden stond, in harnas en bepakt met wapens. Samen met haar kleine legertje aan vrouwen vocht ze mee tegen de Spanjaarden.
Zeven maanden lang duurde het “Beleg van Haarlem”. Kenau en de Haarlemmers hebben dapper gevochten tegen de Spanjaarden. Zelfs de watergeuzen hebben geprobeerd om de stad te bevrijden. Maar toen veel Haarlemmers verhongerden nadat het voedsel opraakte, gaf de stad zich over.
Kenau wist te vluchten naar Leiden. Een paar jaar later woonde ze weer in Haarlem en ging Kenau regelmatig richting Scandinavië om hout te halen. Op zo’n reis verdween ze rond Vlieland. Niemand weet hoe het met Kenau is afgelopen.
Kenau Hasselaar op de wallen van Haarlem (Barend Wijnveld, 1854)
Kenau ging voorop in de strijd tegen de Spanjaarden (Onbekend, 1855)
Kenau is een echte legende van de Nederlandse geschiedenis en wordt herinnerd als een dappere vrouw die voorging in de strijd tegen de Spanjaarden.
Ze heeft echt bestaan, maar weten we niet of ze ook vocht tegen de Spanjaarden. Er is namelijk geen enkel bewijs dat Kenau heeft meegevochten. Alle schilderijen die van haar zijn gemaakt, bijvoorbeeld met wapens in de hand of als ze aan het vechten is, zijn schilderijen die pas veel later zijn gemaakt. Het kan natuurlijk wel. Het was in die tijd heel normaal dat een hele stad, mannen, vrouwen en kinderen, meevochten tegen de Spanjaarden.
Toch is het verhaal van Kenau al eeuwenlang een inspiratiebron. Ze wordt ook wel gezien als de Nederlandse Jeanne d’Arc. Het laat zien dat vrouwen net zo sterk, moedig en vastberaden kunnen zijn als mannen. Kenau's verhaal is een herinnering aan de moed van vrouwen tijdens een van de bekendste oorlogen in Nederland.
Om dit verhaal af te sluiten:
Wist je dat tijdens de strenge winter van 1572-1573, het wél lukte om voedsel Haarlem in te krijgen? Door het vele bevroren water rondom de stad, kon er makkelijk over het ijs gelopen worden om zo voedsel de stad in te smokkelen. De echte verhongering begon pas in de lente, toen het ijs smolt.
Waar?
Kenau Simonsdochter Hasselaer was een echte Haarlemse!
Meer weten?
Er is zelfs een film gemaakt over Kenau. Bekijk de beelden en luister naar het lied over haar.
Willemijn Sas (leerkracht) is trotse ambassadeur van Kenau Simonsdochter Hasselaer.
Ook ambassadeur worden? Klik hier!