Lodewijk XIV
De Zonnekoning
Lodewijk de XIV was 72 jaar lang koning van Frankrijk. Van 1643 tot 1715 regeerde hij dit land en zorgde ervoor dat Frankrijk een van de machtigste landen werd van Europa.
Lodewijk de XIV werd geboren in 1638 als zoon van Lodewijk de XIII en Anna van Oostenrijk. Toen hij geboren werd, was het drie dagen groot feest in Frankrijk. Eindelijk was er een troonopvolger! De Nederlandse politicus en schrijver Hugo de Groot schreef: "Nooit was het volk door één gebeurtenis tot zo'n vreugde opgetild". Het was goed dat er een troonopvolger was, Lodewijk de XIII overleed namelijk niet veel later en Lodewijk de XIV werd al op vierjarige leeftijd koning van Frankrijk. Vier jaar oud en een land regeren kon natuurlijk niet, dus deed zijn moeder dat samen met een machtige kardinaal en eerste minister genaamd Mazarin.
De zevenjarige Lodewijk (Beubrun, 1645)
Kardinaal Mazarin (Philippe de Champaigne, 1653)
Tijdens de eerste achttien jaar van het leven van Lodewijk leerde hij van zijn moeder Anna dat een koning in zijn eentje absolute macht zou moeten hebben. Iets wat zijn voorgangers veel minder hadden. Verder werd hij vaak meegenomen naar het front om het vak van oorlogsvoering te leren, want Frankrijk was veel in oorlog met onder andere Spanje en Nederland. Verder moest de jonge koning samen eerste minister Mazarin naar de ministerraad om zo te leren de politiek werkte. Mazarin dwong Lodewijk ook om te trouwen met Maria Theresa, zijn volle nicht en dochter van de Spaanse koning. Mazarin hoopte zo vrede te krijgen met Spanje, maar Lodewijk was woedend. Hij wilde liever zijn hart volgen en met iemand trouwen waar hij van hield. Toch trouwde Lodewijk in 1660 met Maria Theresa en zo kwam er vrede tussen Spanje en Frankrijk. Dit bleek het laatste kunstje te zijn van Mazarin, want hij overleed in 1661 en Lodewijk de XIV werd zelfstandig koning.
Het huwelijk tussen Lodewijk en Maria Theresa (Jacques Laumosnier, 17e eeuw)
Lodewijk XIV te paard (René-Antoine Houasse, 1674)
Al snel greep hij de absolute macht, zoals hij van zijn moeder had geleerd. Hij nam de macht van de ministerraad af en benoemde die tot zijn adviesraad. De minister van financiën stribbelde tegen en Lodewijk liet hem arresteren door zijn beste musketier d’Artagnan. Toen was Lodewijk een echte alleenheerser.
Lodewijk probeerde al snel zijn macht nog meer uit te breiden. Hij trok ten strijde tegen de Spaanse Nederlanden. Hij had namelijk geen bruidsschat gekregen van de Spaanse koning en meende dus recht te hebben op een deel van Nederland. De Republiek der Zeven Nederlanden was bang voor de oorlogszuchtige Lodewijk en maakte snel een verbond met de Engelsen. Hierdoor is het Lodewijk nooit gelukt om Nederland te veroveren en zou hij de rest van zijn leven een hekel hebben aan “de Lage Landen”.
Ondertussen verbood hij het protestantisme in zijn eigen land, wat steeds populairder werd in Europa. Daardoor verlieten ongeveer 200.000 Fransen het land, waaronder een aantal van zijn belangrijkste officieren.
Lodewijk met zijn leger bij de Rijn (Joseph Parrocel, 1699)
Maar Lodewijk XIV deed ook goede dingen. Het gloednieuwe paleis van Versailles, dat net buiten Parijs ligt, was een centrum van kunst en cultuur geworden. Lodewijk was zelf een groot fan van ballet en werkte zelf mee aan bijna 40 voorstellingen. Hij speelde zelfs mee in een balletvoorstelling, waarin hij de rol van de zon had. Na zijn optreden koos hij de zon als zijn symbool en kreeg hij de bijnaam de Zonnekoning. “Lodewijk zijn kennis en macht verspreidde als zonnestralen vanuit Versailles door Europa”, zoals er in die tijd werd geschreven.
Het Paleis van Versailles (Pierre Patel, 1668)
De slaapkamer van de koning in Versailles
Lodewijk de XIV stierf op 76-jarige leeftijd in zijn paleis van Versailles. Hij is de geschiedenis ingegaan als de laatste écht machtige koning van Frankrijk. Zeventig jaar later werd Frankrijk namelijk een republiek en kwam Napoleon aan de macht.
Om dit verhaal af te sluiten:
Wist je dat in het Paleis van Versailles niet alleen Lodewijk en zijn familie woonden? Sterker nog, er woonden duizenden mensen. Bedienden, politici, ambtenaren, kunstenaars, vrienden en minnaressen. Hoe groter je macht was, hoe dichter je bij de koning in het paleis woonde en midden tussen de pracht en praal zat. Er was gigantisch veel voedsel, mooie kamers en uitbundige feesten.
Echter, in de uithoeken van het paleis was het enorm armoedig. Het stonk van de urine, er waren muizen en ratten en er was nauwelijks voedsel. De kamertjes in dit gedeelte van het paleis hadden geen ramen en waren zo klein dat je niet eens kon staan. Deze kamers waren zo ver verwijderd van het luxeleven in Versailles dat de bewoners soms stierven van de honger of eenzaamheid.
Waar?
Versaille ligt vlak buiten Parijs, Frankrijk
Meer weten?
Bekijk deze Clipphanger over Lodewijk XIV